Hiện nay nghiệp vụ cho vay có tài sản đảm bảo của các tổ chức tín dụng, ngân hàng ngày càng phát triển mạnh mẽ, tuy nhiên việc xác định tài sản như thế nào cho đúng, khách quan đang là vấn đề được các ngân hàng và khách hàng quan tâm

Những năm trước đây việc định giá tài sản thế chấp là nghiệp vụ của các tổ chức tín dụng và ngân hàng, đơn vị cho vay đồng thời là đơn vị thẩm định tài sản nhận thế chấp. Chính sự chồng chéo này đã gây không ít phiền hà cho người vay và rủi ro cho chính ngân hàng bởi trong quá trình định giá để đảm bảo an toàn cho mình các cán bộ tín dụng thông thường xác định giá trị tài sản chỉ khoảng bằng 50-70% giá trị thực của thị trường, do đó có nhiều trường hợp cùng một tài sản thế chấp nhưng mỗi ngân hàng thẩm định một giá khác nhau tùy vào cách nhìn chủ quan từng cán bộ, điều này gây không ít phìền hà cũng như sự bất công cho người đi vay.

Về mặt rủi ro đối với ngân hàng đó chính là nhân viên tín dụng vừa là người định giá, vừa là người lập tờ trình, đề nghị cấp vốn cho khoản vay dẫn đến một số trường hợp vì lợi ích cá nhân một số cán bộ không ngần ngại định tăng giá tri tài sản thế chấp lên nhằm hài lòng “thượng đế” và để rủi ro cho ngân hàng gánh.

            Trước sự bất cập đó nhiều ngân hàng thương mại cổ phần đã mạnh dạn thuê đơn vị thẩm định độc lập có kinh nghiệm thực hiện công tác thẩm định tài sản thế chấp, nhằm hạn chế rủi ro cho mình, định giá là một lĩnh vực rất khó, đòi hỏi các thẩm định viên phải có kỹ năng cơ bản và hiểu biết sâu rộng về các ngành khác mà có liên quan đến giá trị của BĐS như: ngành xây dựng, ngành nội thất, phong thủy… từ đó mới có thể định ra được giá trị của tài sản thế chấp một cách chính xác. Các đơn vị thẩm định độc lập có hệ thống nhân sự giàu kinh nghiệm, được đào tạo bài bản, họ có phương pháp kỹ năng thu thập thông tin tốt, cơ chế quản lý chặt chẽ, và vận dựng linh hoạt các phương pháp thẩm định giá tài sản nhằm đưa ra kết quả thẩm định phù hợp, chính xác nhất.

            Hiện nay một số ngân hàng đi đầu và thành công trong quá trình hạn thế rủi ro trong khâu thẩm định tài sản đảm bảo đó là Ngân hàng TMCP Ngoại Thương Vietcombank, Ngân hàng TMCP Teachcombank, Ngân hàng đầu tư phát triển BIDV.....

            Quy trình thẩm định tài sản đảm bảo vay vốn của ngân hàng như sau:

Khi khách hàng có nhu cầu vay vốn tại các ngân hàng và đề nghi thế chấp bằng tài sản như bất động sản, thiết bị, ô tô...Ngân hàng tiếp nhận đề nghị vay vốn và đề nghị khách hàng tự đi thuê các doanh nghiệp có chức năng xác định giá trị tài sản thế chấp (Các đơn vị chức năng đủ điều kiện hoạt động hành nghề theo quy định và nằm trong danh sách hợp tác với các ngân hàng), chi phí thẩm định khách hàng tự thỏa thuận với các đơn vị thẩm định. Căn cứ vào giá trị tài sản đã thẩm định (Chứng thư định giá) các ngân hàng sẽ chấp thuận cấp tín dụng tối đa từ 60-80% giá trị thẩm đinh nêu trên tùy từng trường hợp.

Chính sự khách quan độc lập đã giúp khách hàng hài lòng và cảm thấy công bằng hơn trong quá trình đi vay, ngân hàng thì yên tâm hơn vì đã có đơn vị chuyên môn, có trách nhiệm đứng ra xác định giá trị tài sản đảm bảo một cách minh bạch.